Bu olgunun temel nedenlerini ve sonuçlarını kıymetlendiren Sosyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, bir toplumda inancın azalmasının kuşkucu ve kaygılı bireylerin artmasına neden olduğunu vurguladı. Ebeveynler tarafından yetiştirilme stiline işaret eden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Çocukluk yıllarında hayatın tehlikelerle dolu olduğu öğretilerek yetiştirilen şahıslar, insanlara inanç duymayı unutur, kuşkucu ve kuşkucu bireyler haline dönüşürler.” dedi.

 Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı: “Güvensizliğin doğurduğu kuşku ve kuşku durumu komşuluk, dostluk üzere toplumsal bağlantıları zedelemekte, bireylerde endişe ve öfke uyandırmakta, toplumsal iş birliğinin, huzur ve refahın gerçekleşmesine mani olmaktadır.”

Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Sosyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, toplumda artan şüphecilik olgusunu kıymetlendirdi.

Güvensizlikle yakından ilişkili…

Toplumsal ömür içinde gözlemlenen kuşku ve kuşku üzere olayların güvensizlik olgusuyla yakından bağlı olduğuna vurgu yapan Üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Bir toplumda inancın azalması kuşkucu ve kaygılı bireylerin artmasına neden olur. Herkes diğerleri için potansiyel bir tehlike olarak algılanır. Bu durumun yaygınlaşmasında tesirli olan bir başka neden ise toplumsal kıymetlerden uzaklaşmadır. Değerlerde yoksunluk, sapma davranışların çoğalması, kuşku ve kuşku üzere durumların artmasına neden oluyor. Bu durumun sebepleri ortasında bilinen bir öteki neden ise ebeveynler tarafından yetiştirilme stili. Çocukluk yıllarında hayatın tehlikelerle dolu olduğu öğretilerek yetiştirilen şahıslar, insanlara inanç duymayı unutur, kuşkucu ve kuşkucu bireyler haline dönüşürler.” dedi.

Paranoid kişilik bozukluğu olanlar herkesten şüphelenirler

Öte yandan bu durumun epeyce önemli bir psikolojik boyutunun da olduğunu söz eden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Bazı kişilik yapıları bu duruma taban hazırlar. Bilhassa literatürde paranoid kişilik bozukluğu olarak tanımlanan şahıslar, ellerinde kâfi delil olmadan etrafındaki herkesten şüphelenirler ve onlara karşı hiçbir halde itimat duymazlar.” biçiminde konuştu.

Bazı medya içerikleri de kaygıyı körüklüyor

Güven hissinin muhakkak devirlerde beşerler ortasında azalıp çoğaldığının gözlemlenebildiğini kaydeden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, şöyle devam etti:

“Bu süreçte çift taraflı bir tabiata sahip olan bağlantı teknolojileri de tesirli oluyor. Çağdaş periyotta kitle bağlantı araçlarının toplumsal alanda bireylerin niyet ve davranışları üzerinde belirleyici rol oynadıkları biliniyor. Medyada, bilhassa haberlerde ve haber programlarında yüksek oranda şiddet, istismar, gasp ve dolandırıcılık içeriklerinin üretilmesi bireylerin dehşetlerini körükleyerek kuşku ve tasa hislerinin gün yüzüne çıkmasına neden oluyor. 

Hatta televizyon kanallarında daha fazla reyting alabilmek için yayınlanan cinayet ve kaza içerikli haberler, dizilerdeki şiddet sahneleri yalnızca ülke içinde bireylerin kuşku ve kuşku durumunu artırmakla kalmıyor, farklı ülkelerden Türkiye’ye gelmek isteyen turistlerin telaş duymalarına, eğitim için Türk üniversitelerini seçmek isteyen öğrenci ve velilerinin kararlarını bir kere daha gözden geçirmelerine neden oluyor. Öteki bir kelamla bu durum ülke imajını da olumsuz etkiliyor.”

Sosyal medyanın bilinçsizce kullanılması da tesirli oluyor

Sosyal medyanın bilinçsizce kullanılmasının da toplumda kuşku ve kuşku durumlarının yaygınlaşmasına neden olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Özellikle toplumsal medyada daha fazla okunmak ve takipçilerini artırmak için temelsiz bilgi paylaşımları bu durumun tetikleyicisi olabilir. Bu durum da tekrar toplumsal medyanın güvenirliğini ortadan kaldırıyor.” dedi.

Toplumsal bağlar üzerindeki etkileri

Toplumda kuşku ve kuşkunun yaygınlaşmasıyla birlikte insanların birbirlerine ve kurumlara olan itimadının azaldığını belirten Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Özellikle bağlarda hakim pozisyona gelen kuşku ve kuşku bir süre sonra toplumun tüm benliğini sarmakta, toplumsal kıymetleri ve toplumun ruhsal yapısını zedelemektedir. Toplumsal hayat içinde bireyler yakın bağlantı kurmakta külfet çekerler karşılaştığı her durum ve bireyi sorgular konumda olduğu için inanç hissinden mahrum kalırlar. Bu durum bilhassa bireylerin yaşamsal varlık alanlarında daha besbelli olarak ortaya çıkmaktadır. Nitekim güvensizliğin doğurduğu kuşku ve kuşku durumu komşuluk, dostluk üzere toplumsal bağları zedelemekte, bireylerde kaygı ve öfke uyandırmakta, toplumsal iş birliğinin, huzur ve refahın gerçekleşmesine mani olmaktadır.” diye konuştu. 

Değerler eğitimi çok değerli ve gerekli

Şüphe ve kuşkunun artmasının tesirlerini kıymetlendiren Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Sosyal sermayenin ayrılmaz bir kesimi olan itimat duygusu, toplumsal ilgilerin temelinde bulunan çok değerli bir kaynak. Toplumsal inanç seviyesinin yüksek olduğu toplumlarda ise ekonomik kalkınma gerçekleşiyor. Demokratik süreçler daha sıkıntısız işliyor ve bireyler daha yüksek seviyede memnunluk ve tatmin yaşıyor. Toplumun fertleri ve kurumları ortasındaki güvensizlik ise bütüncül yapının bozulmasına neden oluyor. Toplumsal ömür içinde inancın sağlanmasında toplumsal kıymetlerin çok değerli bir yeri var. Çünkü toplumsal kıymetler, toplumda, fertler ortasında ahenk ve itimat ortamının oluşmasını sağlayan, kutuplaşmaları önleyen, kaynaştırıcı faktörler. Dürüstlük, açıklık, tutarlılık, sadakat, yakınlık, bağlılık, varsayım edilebilirlik üzere pek çok bedel toplumda inanç tesis eden münasebetleri kurma konusunda etik bir temel teşkil ediyor. Bu manada pahalar eğitimi çok değerli ve gerekli. Öte yandan adaletin tesis edilmesi, toplumda itimat seviyesinin yükseltilmesi sürecinin vazgeçilmez öğelerinden biridir.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı